English
Over (yumurtalık) kanseri ameliyatı nedir?
Yumurtalık kanseri ameliyatı, hastalığın tamamen çıkarılmasını ve yayılımın kontrol altına alınmasını amaçlayan karmaşık bir cerrahi işlemdir. Genellikle rahim, yumurtalıklar, tüpler, omentum (karın zarı yağ dokusu) ve lenf nodları çıkarılır. İleri evre hastalarda peritonektomi (karın zarı soyulması) işlemi de uygulanabilir. Amaç, vücutta gözle görülen tüm tümör dokularını tamamen temizlemek ve hastaya kemoterapiye en uygun koşulları sağlamaktır.
Ameliyat öncesi hazırlık nasıldır?
Ameliyat öncesinde hasta genel anesteziye hazırlanır. Kan testleri, görüntüleme (BT/MR) ve tümör belirteçleri (CA-125, HE4) değerlendirilir. Ameliyatın planı genellikle jinekolojik onkoloji cerrahı tarafından belirlenir. Ameliyat açık (laparotomi) veya laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılabilir.
Ameliyat nasıl yapılır?
Cerrahi, evreleme veya sitoredüktif cerrahi olarak iki ana gruba ayrılır:
Evreleme Cerrahisi (Erken evre hastalarda):
– Rahim (histerektomi)
– Her iki tüp ve yumurtalık (bilateral salpingo-ooferektomi)
– Omentum (karın zarı yağ dokusu) çıkarılır
– Pelvik ve paraaortik lenf nodları alınır
– Karın içi sıvı sitolojisi yapılır
Sitoredüktif Cerrahi (İleri evre hastalarda):
– Peritonektomi: Kanser karın zarına yayılmışsa, zar tabakası soyularak tümörlü dokular tamamen çıkarılır.
Diyafram, pelvis ve karın duvarı yüzeyindeki tümörler özel tekniklerle temizlenir.
– Omentektomi: Karın içi yağ dokusu (omentum) çıkarılır.
– Lenf nodu diseksiyonu: Pelvik ve karın arkası (paraaortik) lenf bezleri alınır.
– Gerekirse bağırsak, dalak veya karaciğer yüzeyindeki implantlar da çıkarılabilir.
Amaç: Gözle görülen tüm tümörlerin tamamen temizlenmesidir. Bu başarıldığında kemoterapinin etkinliği artar.
Peritonektomi neden önemlidir?
Peritonektomi, ileri evre over kanserinde en önemli tedavi basamaklarından biridir. Çünkü yumurtalık kanseri genellikle karın zarına yayılım gösterir. Bu zar soyularak çıkarıldığında mikroskobik tümör kalıntısı bile azaltılmış olur.
Bazı merkezlerde peritonektomi, hipertermik intraperitoneal kemoterapi (HIPEC) ile birlikte uygulanabilir — bu yöntemde karın içi sıcak kemoterapi verilerek kalan hücreler yok edilir.
Ameliyat ne kadar sürer?
Over kanseri ameliyatları genellikle 4–8 saat sürebilir. Peritonektomi yapılan hastalarda süre uzayabilir. Ameliyat süresi, hastalığın yaygınlığına, önceki cerrahilere ve anatomik yapıya göre değişir.
Ameliyat sonrası dönem nasıl geçer?
Hastalar genellikle 5–10 gün hastanede kalır. İlk günlerde sonda ve dren bulunabilir. Bağırsak hareketleri 2–3. günde başlar. Beslenme kademeli olarak artırılır. 4–6 hafta içinde iyileşme tamamlanır. İleri evre hastalarda ameliyat sonrası kemoterapi (platin-taksol temelli) başlanır.
Ameliyatın riskleri nelerdir?
Kanama, enfeksiyon, bağırsak veya idrar yolları yaralanması, lenfödem (bacaklarda şişlik), karında sıvı toplanması (asit), uzun süren yorgunluk ve kilo kaybı görülebilir. Tüm bu riskler deneyimli jinekolojik onkoloji cerrahlarının ellerinde oldukça düşüktür.
Fertilite (doğurganlık) korunabilir mi?
Bazı erken evre olgularda (tek taraflı tümör ve düşük grade’li tipler) rahim ve sağlam yumurtalık korunabilir. Bu tür fertilite koruyucu cerrahiler sadece uygun hastalarda, onkolojik güvenlik gözetilerek uygulanır.
Son Söz
Over kanseri cerrahisi, deneyimli ekiplerce yapıldığında hem yaşam süresini hem de yaşam kalitesini belirgin şekilde artırır. Peritonektomi ve tam tümör temizliği, tedavinin en kritik adımıdır.
